Kijk samen terug naar de voortgang tot nu toe en beslis welke aanpassingen nodig zijn.
Wat wordt mogelijk gemaakt?
U kunt groepen helpen nadenken over een gedeelde ervaring op een manier die begrip opbouwt en gecoördineerde actie nastreeft, terwijl onproductieve conflicten worden voorkomen. Het is mogelijk dat elke stem wordt gehoord terwijl er tegelijkertijd naar inzichten wordt gezift en een nieuwe richting wordt bepaald. Een doorgang in stappen maakt dit praktisch – van het verzamelen van feiten over “Wat er gebeurd is?” – tot het begrijpen van deze feiten met “En dan?” – en tot slot welke acties logisch volgen met “Wat nu?“. De gedeelde vooruitgang vermindert de meeste misverstanden die anders aanleiding geven tot onenigheid over wat te doen. Voila!
5 structurele elementen – Minimum Specificaties
1. Uitnodiging structureren
- Vraag na een gedeelde ervaring: “WAT? Wat is er gebeurd? Wat viel je op, welke feiten of waarnemingen vielen eruit?”
- Vraag dan, nadat alle opvallende observaties zijn verzameld,” ZO WAT? Waarom is dat belangrijk? Welke patronen of conclusies zijn er aan het ontstaan? Welke hypothesen kun je maken?”
- Vraag dan, nadat het zin geven is afgelopen,” NU WAT? Welke acties zijn logisch? “
2. Hoe de ruimte is gerangschikt en welke materialen nodig zijn
- Onbeperkt aantal groepen
- Stoelen voor mensen om te zitten in kleine groepen van 5-7; kleine tabellen zijn optioneel
- Papier om lijsten te maken
- Een flip-over kan nodig zijn bij een grote groep om antwoorden te verzamelen
- Praatstok* (optioneel)
3. Hoe participatie wordt verdeeld
- Iedereen is inbegrepen
- Iedereen heeft een gelijke kans om bij te dragen aan elke tafel
- Kleine groepen zullen eerder iedereen een stem geven als één persoon het faciliteert en iedereen aan één vraag tegelijk houdt
4. Hoe groepen zijn samengesteld
- Individuen
- Groepen van 5-7
- Hele groep
- Groepen kunnen gevestigde teams of gemengde groepen zijn
5. Volgorde van stappen en tijdtoewijzing
- Beschrijf, indien nodig, de reeks stappen en laat de “Ladder of Inference” zien. Als de groep 10-12 personen of kleiner is, voer dan de debrief uit met de hele groep. Anders verdeel de groep in kleine groepen.
- Eerste fase: WAT? Individuen werken 1 minuut. alleen op “Wat is er gebeurd? Wat merkte je, welke feiten of waarnemingen vielen eruit?” (Dan 2-7 min. in kleine groep. 3-8 minuten totaal).
- Opvallende feiten uit kleine groepen worden gedeeld met de hele groep en verzameld (2-3 minuten)
- Herinner de deelnemers indien nodig aan wat er in de ZO WAT is opgenomen?
- Tweede fase: ZO WAT? Mensen werken 1 minuut alleen op “Waarom is dat belangrijk? Welke patronen of conclusies zijn er aan het ontstaan? Welke hypothesen kan ik / wij maken? ” (Dan 2-7 min. in kleine groep. 3-8 minuten totaal)
- Opkomende patronen, hypothesen en conclusies uit kleine groepen worden gedeeld met de hele groep en verzameld (2-5 minuten)
- Derde fase: NU WAT? Deelnemers werken 1 minuut alleen op “Wat nu? Welke acties zijn logisch?” (Dan 2-7 minuten in kleine groep & 3-8 minuten totaal).
- Acties worden met de hele groep gedeeld, besproken en verzameld. Aanvullende inzichten zijn welkom (2-10 minuten).
WAAROM? doeleinden
- Ontwikkel een gedeeld begrip van hoe mensen verschillende perspectieven, ideeën en ratio’s ontwikkelen voor acties en beslissingen
- Zorg ervoor dat leren wordt gegenereerd door gedeelde ervaringen: geen feedback = geen leren
- Probeer niet steeds over dezelfde fouten of disfuncties door deze te herhalen
- Vermijd argumenten over acties gebaseerd op een gebrek aan duidelijkheid over feiten of hun interpretatie
- Elimineer de neiging om voortijdig te springen naar actie en mensen achter te laten
- Krijg alle data en observaties op de eerste plaats zodat iedereen op dezelfde pagina kan beginnen
- Eer de geschiedenis en de nieuwigheid van wat zich ontvouwt
- Bouw vertrouwen op en verminder angst door samen te leren bij elke stap van een gedeelde ervaring
- Vat complexe uitdagingen op een manier op die actie ontketent
- Ervaar hoe vragen krachtiger zijn dan antwoorden omdat ze actieve verkenning uitnodigen
Tips en valkuilen
- Oefenen, oefenen, oefenen, … wat dan, wat, wat nu? zal voelen zoals ademen ☺
- Neem contact op met kleine groepen om de juiste antwoorden op elke vraag te verduidelijken (sommige groepen raken in verwarring over wat in elke categorie past) en deel voorbeelden van antwoorden met de hele groep, indien nodig
- Deel één belangrijk antwoord tegelijk wanneer je het deelt met de hele groep. Probeer geen antwoorden van elke groep te verzamelen of nodig een lange herhalende lijst uit van een enkele groep. Zoek naar unieke antwoorden die vol betekenis zijn.
- Kom snel en duidelijk tussen wanneer iemand een stap in de “Ladder of Inference” overslaat
- Spring niet over de Zo Wat? stap te snel. Het kan een uitdaging zijn voor mensen om observaties rechtstreeks aan patronen te koppelen. Het is de moeilijkste van de drie “Wat?”. Gebruik de “Ladder of Inference” als een herinnering aan de logische stappen “op de ladder” van observaties naar actie.
- Geniet van openhartige feedback en erken wanneer het gegeven wordt
- Voorzie de tijd voor de debriefing, niet bagatelliseren, niet overhaasten
- Maak het de norm om de W3 te debriefen, hoe snel ook, aan het einde van alles
Riffs en variaties
- Gebruik een praatstok voor elke ronde. Het vertraagt en verdiept de productiviteit van W3
- Voor de Wat? vraag, besteed tijd aan het sorteren van items die in drie categorieën voorkomen: feiten met bewijsmateriaal, gedeelde waarnemingen, gevoelens en meningen
- Voeg een wat als? vraag tussen Zo Wat? en nu?
- Voor de Zo Wat? Vraag, zigzag items in patronen, conclusies, hypothesen / opgeleide gissingen, overtuigingen
- Nodig een kleine groep vrijwilligers uit om de hele kamer te debriefen. Mensen met sterke reacties en diverse rollen moeten worden uitgenodigd om mee te doen.
Voorbeelden
- Voor het uittekenen van de geschiedenis en betekenis van de gebeurtenissen voorafgaand aan een bijeenkomst, begin met een vergadering met W³
- Voor de nabespreking van elk vergaderonderwerp dat complexe of controversiële reacties oplevert
- Voor groepen met mensen met een sterke mening of met mensen die het gesprek domineren
- Voor groepen met mensen die moeite hebben om naar anderen met verschillende achtergronden te luisteren
- Voor gebruik in plaats van een leider die mensen ‘vertelt’ wat ze moeten denken, welke conclusies moeten worden getrokken of welke acties moeten worden ondernomen (vaak onbedoeld)
- Als standaarddiscipline aan het einde van alle vergaderingen
- Direct na een schokkende gebeurtenis
- Feedback geven in academische settings (bijv. Feedback van studenten naar leerkrachten) (met dank aan Barish Golland).
Meer over een praatstok: een praatstok kan alles zijn wat je kunt doorgeven van de ene persoon naar de andere. Als je de praatstok hebt, word je uitgenodigd om te spreken. Als je de praatstok niet hebt, wordt je uitgenodigd om te luisteren. Natuurlijke voorwerpen die prettig in de hand liggen. Speelse kunstobjecten kunnen ook helpen de stemming te verlichten voor zeer serieuze onderwerpen. Heel snel, zal men een “alledaags” object zoals een pen of een boek gaan gebruiken.
Attributie: Liberating Structure ontwikkeld door Henri Lipmanowicz en Keith McCandless. Chris Argyris introduceerde de “Ladder of Inference” in Redenering, Leren en Actie: Individueel en Organisatorisch (San Francisco: Jossey-Bass, 1982). Peter Senge heeft het gepopulariseerd in The Fifth Discipline: The Art and Practice van de lerende organisatie (New York: Doubleday, 1990).